Duurzaamheidsdimensies

Het finale doel van duurzaam aankopen is het creëren van een zo positief mogelijke ecologische, sociale en economische impact.

Daarom onderscheiden we in deze gids de volgende dimensies van duurzaam aankopen

   a) Milieubewust aankopen: het stimuleren van de transitie naar een groene economie en wereld door bewust te kiezen voor producten, diensten en werken met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk (verbruik en verontreiniging van grondstoffen, energie, water, toxische stoffen etc.) of door rekening te houden met een positieve voetafdruk (bijvoorbeeld extra ruimte voor natuur en biodiversiteit).

   b) Sociaal verantwoord aankopen: het stimuleren van overheidsopdrachten voor leveranciers die werken met mensen met beperkingen of langdurige werklozen, het inzetten op transparantie en controle op het vlak van mensen- en arbeidsrechten in mondiale ketens, het kiezen van producten uit eerlijke handel, het voorzien van toegankelijke plaatsen voor iedereen en het rekening houden met diversiteit en kansengelijkheid.

   c) Economisch bewust aankopen: het kostenbewust onderzoeken van de eigen behoeften (Total Cost of Ownership), het inzetten een lange termijn kostenbenadering voor het totale pakket van aanschaf, verbruik en verwijdering van goederen (Levenscycluskost), het bieden van kansen voor kmo’s, het bevorderen van innovatie voor behoeften die nog geen duidelijk marktaanbod kennen, enz.

Recent wordt in het duurzaam aankoopbeleid ook de nadruk gelegd op het circulair aankopen. Bij circulair aankopen worden producten of materialen aan het einde van de levens- of gebruiksduur zo compleet mogelijk in een nieuwe cyclus ingezet. Er wordt gestreefd naar circulaire businessmodellen die de producten, onderdelen en grondstoffen zo lang mogelijk valoriseren. Hierbij is het waardebehoud van producten en materialen cruciaal: waardevernietiging door 'downcycling' moet zoveel mogelijk worden voorkomen. De trend situeert zich zo op het snijvlak van de ecologische en de economische dimensie van het duurzaam aankopen. Dankzij de Green Deals die zowel in Vlaanderen (2017) als in Wallonië (2019) werden opgestart, is België een pionier op het vlak van circulair aankopen.

In het meest optimale en duurzame scenario zoekt de aankoper een evenwicht tussen de beste kwaliteit voor de beste prijs (economische dimensie) met een minimale negatieve en maximale positieve impact op het milieu (ecologische dimensie) en een zo hoog mogelijke aandacht voor mens en maatschappij (sociale dimensie).

Door middel van een duurzaamheidstoets onderzoekt de aankoper de overheidsopdracht grondig op de verschillende onderdelen van deze drie dimensies.